Hava parası’ krizi büyüyor

Karaman’da son yıllarda giderek büyüyen ve artık kentin kanayan yarası olarak nitelendirilen “hava parası” uygulaması, esnaf ile mal sahiplerini karşı karşıya getirmeye başladı. Şehir genelinde birçok dükkân, mal sahibinin bilgisi dışında üçüncü kişilere hava parası karşılığında devredilirken, hem kiracılar hem de mülk sahipleri arasında ciddi anlaşmazlıklar yaşanıyor. MÜLK SAHİBİNDEN HABERSİZ DEVİR YAPILIYOR Edinilen bilgilere göre bazı kiracılar, kiraladıkları iş yerlerini mal sahibinin rızası olmadan başka kişilere devrediyor. Kiracılar, mülk sahibine kira ödemeye devam ederken bir yandan da devrettikleri kişiden: Hava parası, ek kira bedeli ve anahtar teslim ücreti gibi çeşitli adlarla para alıyor. Bu yöntemle haksız kazanç sağlanırken, yeni kiracılar da hukuken güvence altına alınmamış riskli bir ilişkiye adım atmış oluyor. MAHKEMELİK DOSYALAR ARTTI Karaman’da son dönemde bu konu nedeniyle çok sayıda kişinin mahkemelik olduğu, özellikle mülk sahiplerinin kiracılara karşı “izinsiz devir”, “haksız kazanç”, “sözleşmeye aykırılık” gibi gerekçelerle dava açtığı öğrenildi. Esnaf arasında ise hava parasını ödeyip dükkâna yerleşmesine rağmen daha sonra mülk sahipleriyle sorun yaşayanların sayısı da giderek artıyor. HUKUKİ DURUM: HAVA PARASI YASAL MI? Türkiye’de kira hukukunda hava parasının yasal bir karşılığı bulunmuyor. Türk Borçlar Kanunu’na göre: Kiralanan yer, mal sahibinin izni olmadan devredilemez. Eğer sözleşmede açıkça yazmıyorsa kiracı, dükkânı başkasına devredemez veya alt kiraya veremez. Mal sahibinin rızası alınmadan yapılan devir hukuken geçersizdir. Bu durumda mülk sahibi, kiracıyı tahliye etme ve tazminat talep etme hakkına sahiptir. Kiracı, mülk sahibinin taşınmazı üzerinden hava parasıyla gelir elde edemez. Bu durum haksız kazanç olarak kabul edilir ve hukuki yaptırımları bulunmaktadır. Hava parasını ödeyen kişi de mağdur olur. Çünkü mal sahibi isterse sözleşmeyi feshedebilir ve dükkânı geri alabilir. Ödenen hava parasının hukuken geri alınması çoğu zaman oldukça zordur. ESNAF ÇÖZÜM BEKLİYOR Karaman’da özellikle çarşı merkezi ve sanayi bölgesinde sıkça yaşanan hava parası uygulaması, yeni iş kurmak isteyenleri zor durumda bırakıyor. Esnaflar, kira sözleşmelerinde şeffaflık sağlanmasını ve hukuki düzenlemelerin sıkılaştırılmasını talep ediyor. Mülk sahipleri ise kendi taşınmazları üzerinden üçüncü kişilerin izinsiz kazanç sağlamasından rahatsız olduklarını belirterek, daha kesin yaptırımlar ve denetim istiyor. Karaman'da hızla büyüyen hava parası sorunu hem ekonomik hem hukuki anlamda ciddi bir krize dönüşmüş durumda. Mülk sahipleri, kiracılar ve devralan esnaflar arasındaki anlaşmazlıklar mahkemelere taşınırken, uzmanlar herkesin mağdur olmaması için sözleşmelerin açık, izinlerin yazılı ve işlemlerin resmi olması gerektiğini vurguluyor.   GAZETE ANADULU, AYHAN UYSAL'IN HABERİ